Τα Θύματα των Μεγάλων Ιδεών

Image

 

Στις εύθραυστες και αναχρονιστικές Αυτοκρατορίες, στην ανατολική πλευρά της Ευρώπης, τα πάθη από καιρό απειλούσαν να ξεσπάσουν με τρόπους βίαιους, απάνθρωπους και καταστροφικούς. Στον οθωμανικό κόσμο όπου πλέον εθνικισμοί, γλώσσες και θρησκείες χώριζαν αμετάκλητα τους ανθρώπους τα συχνά ξεσπάσματα προϊδέαζαν για χειρότερες μέρες. Στα βάθη των αραβικών επαρχιών, στην Ανατολία όπου βρίσκονταν Αρμένιοι, στην Κωνσταντινούπολη την ίδια οι συγκρούσεις έπαιρναν εύκολα διαστάσεις φρικτών διωγμών: «σφαγών» όπως τις όριζαν οι δημοσιογράφοι της Ευρώπης.

Βαλκάνια. Μακεδονία. Από εφημερίδες και προπαγανδιστικά φυλλάδια της εποχής.

Βαλκάνια. Μακεδονία. Από εφημερίδες και προπαγανδιστικά φυλλάδια της εποχής.

Το ευρωπαϊκό τμήμα της Αυτοκρατορίας, τα Βαλκάνια και ο γύρω από αυτά χώρος, είχαν οπωσδήποτε τη μερίδα του λέοντα στις συγκρούσεις της οθωμανικής διαδοχής. Στα 1870, στα 1880, πόλεμοι και συνακόλουθες «σφαγές», διωγμοί και εκτοπίσεις αποτέλεσαν τον κανόνα στις περιοχές όπου οι σλαβικοί πληθυσμοί συγκροτούσαν τον εθνικό τους χώρο. Η Κρήτη ήταν μια ανοικτή πληγή όπου οι χριστιανοί και μουσουλμάνοι κάτοικοί της αλληλοσκοτώνονταν μεθοδικά, για έναν ολόκληρο σχεδόν αιώνα. Στα 1896-1898 ο σκοτωμός πήρε διαστάσεις αλληλοεξόντωσης με τραγικές κορυφώσεις το Λασίθι, τα Χανιά, το Ηράκλειο, την Κάνδανο.

Image

 

Αμέσως σχεδόν μετά οι πληγές άνοιξαν στη Μακεδονία. Σε αυτήν την περίσταση η σύγκρουση υπήρξε σαφώς πιο περίπλοκη. Στη σκιά της οθωμανικής εξουσίας τρομοκρατικές ή απλά ληστρικές ομάδες μετέτρεψαν την περιοχή σε επίγεια κόλαση όπου στο όνομα των Μεγάλων Ιδεών της Αθήνας, της Σόφιας, του Βουκουρεστίου ή του Βελιγραδίου, όλοι αποκτούσαν το δικαίωμα να θανατώσουν – μαρτυρικά τις περισσότερες φορές – όποιον στεκόταν εμπόδιο στα σχέδιά τους. Μάταια θα ψάξει κανείς να βρει τον τελικό αριθμό των θυμάτων. Περισσότεροι από 200.000 κάτοικοι της περιοχής μετανάστευσαν μακριά από αυτήν την κόλαση: οι μισοί για τις μακρινές ΗΠΑ.

 

Βαλκανικοί πόλεμοι. Τα πάθη των πολεμιστών

Ο πόλεμος που ξεκίνησε στη Μακεδονία, στη Θράκη, στην Ήπειρο και το Αιγαίο ήταν ένας σχεδόν σύγχρονος πόλεμος. Αυτό το σχεδόν, όμως, εμπεριείχε πολύ ανθρώπινο βάσανο…

Διαβάστε Περισσότερα…


Εθνικές εκκαθαρίσεις

Τα κράτη που βρέθηκαν αντιμέτωπα στα Βαλκάνια ήταν μικρά και αδύναμα σε σύγκριση με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις στη δυτική πλευρά της ηπείρου. Όπως συνήθως συμβαίνει στην ιστορία, τα προβλήματα των μικρών επιλύονταν συνήθως με αποφάσεις των μεγάλων…

Διαβάστε Περισσότερα…



 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Bartov Omer, Weitz Eric, Shattezone of Empires: Coexistence and Violence in German, Habsburg, Russian and Ottoman Borderlands, Indiana University Press, 2013.
  • Yosmaoglu Ipek, Blood Ties. Religion, Violence and the Politics of Nationhood in Ottoman Macedonia, 1878-1908, Cornell University Press, 2013.
  • Hall Richard, The Balkan Wars, 1912-1913. Prelude to the First World War, Routledge, 2000.
  • Despot Igor, The Balkan Wars in the eyes of the Warring Parties. Perception and Interpretation, iUniverse, 2012.