Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών

Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, αποτελούν ένα από τα γνωστότερα και πλέον επιτυχημένα έργα του σύγχρονου αντισημιτισμού. Βασίζονται σε δημοφιλείς αντισημιτικές αντιλήψεις που έχουν τις ρίζες τους ακόμη στη μεσαιωνική Ευρώπη από την εποχή των Σταυροφοριών.

Η έμπνευση για τα Πρωτόκολλα ανάγεται στην εποχή της Γαλλικής Επανάστασης στα τέλη του 18ου αιώνα όταν ο Γάλλος Ιησουίτης Αββάς Augustin Barruel, που αντιπροσώπευε συντηρητικές μερίδες, οι οποίες ήταν σε αντίθεση με τη Γαλλική επανάσταση, δημοσίευσε το 1797 μια πραγματεία κατηγορώντας την επανάσταση ως μια μυστική συνωμοσία του Τάγματος των Freemasons. (Απομνημονεύματα σχετικά με την ιστορία του Ιακωβινισμού  (Mémoires pour servir à l’Histoire du Jacobinisme)) Στην πραγματεία του, ο Barruel δεν κατηγορούσε τους Εβραίους για τη χειραφέτησή τους, ως αποτέλεσμα της επανάστασης αλλά τους τέκτονες.

Ωστόσο, σε αυτήν τη χρονική και κοινωνική συγκυρία διαμορφώθηκε μία πρώτη θεωρία συνομωσίας, η οποία ως διεθνής εβραϊκή συνωμοσία επανεμφανίστηκε αργότερα στην Ευρώπη του 19ου αιώνα.

Κείμενα μυθοπλασίας όπως το Διάλογοι στην κόλαση μεταξύ του Μακιαβέλι και του Μοντεσκιέ, που δημοσιεύθηκε από τον γάλλο σατιρικό Μορίς Ζολί (Maurice Joly) το 1864, χωρίς να γίνεται αναφορά στους Εβραίους και η αξιοποίησή τους από τον  Χέρμαν Ότομαρ Φρίντριχ Γκέτσε (Hermann Ottomar Friedrich Goedsche) (ψευδώνυμο Sir John Retcliffe) σε μια σειρά μυθιστορημάτων με τίτλο Biarritz, το οποίο εμφανίστηκε το 1868 αποτέλεσαν την πρώτη ύλη των Πρωτοκόλλων.

Στα κείμενα αυτά η εβραϊκή συνομωσία έχανε πια τον τοπικό της χαρακτήρα και γινόταν είτε εθνική είτε διεθνής. Ο αντισημιτισμός της περιόδου συνδέθηκε με τη σύγκρουση ανάμεσα στην παλαιά καθεστηκυία τάξη της προκαπιταλιστικής εποχής και τη νέα της εποχής των φώτων, του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και των προβλημάτων που αυτός έφερνε, και ταύτιζε τους Εβραίους με τις νέες επαναστατικές φωνές, με το «νέο κακό».

Κατά τη διάρκεια της υπόθεσης Ντρέιφους το 1893 -1895, πράκτορες της Οχράνα στο Παρίσι επιμελήθηκαν τα προηγούμενα έργα των Ζολί και Γκέτσε σε μια νέα έκδοση που ονομάστηκε Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών. Το χειρόγραφο των Πρωτοκόλλων ήρθε στη Ρωσία το 1895 και τυπώθηκε ιδιωτικά το 1897. Τα Πρωτόκολλα δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στα ρωσικά και σε συντετμημένη μορφή το 1903, στην αντισημιτική εφημερίδα «Znamia». Ήταν λίγος καιρός μετά το πογκρόμ εναντίον των εβραίων στο Κισινάου και η δημοσίευση δεν ήταν άσχετη με το γεγονός. Είχαν σκοπό να συκοφαντήσουν τις επαναστατικές κινήσεις και να ανακόψουν τις προσπάθειες μεταρρύθμισης του τσαρικού αυταρχικού καθεστώτος που επιχειρούσαν κάποιοι μετριοπαθείς πολιτικοί. Δύο χρόνια αργότερα περιελήφθησαν στο σύνολό τους ως αυθεντικά ντοκουμέντα σε ένα βιβλίο που αναφερόταν στην επικείμενη έλευση του Αντίχριστου και στην καταστροφή της χριστιανοσύνης και του κόσμου. Συγγραφέας του έργου ήταν ένας αμφιλεγόμενος ορθόδοξος μυστικιστής λόγιος, ο Serguei Alexandrovich Nilus. Η έκδοση χρησιμοποιείται κυρίως από τις μεταγενέστερες εκδόσεις και τις μεταφράσεις των Πρωτοκόλλων σε όλο τον κόσμο.

Τα Πρωτόκολλα και η επανάσταση του 1917

Κομβικό σημείο στη χρήση των Πρωτοκόλλων αποτέλεσε η Επανάσταση του 1917 καθώς μέχρι τότε η χρήση τους και η απήχησή τους περιοριζόταν σε εκκλησιαστικούς κύκλους. Η μετατόπιση από τον «εβραίο συνωμότη» στον «εβραιομπολσεβίκο συνωμότη» έγινε εύκολα και τα Πρωτόκολλα εμφανίστηκαν ως ένα αποκαλυπτικό ντοκουμέντο για τις προθέσεις των Εβραίων να κατακτήσουν τον κόσμο με κάθε μέσο, αυτήν τη φορά μέσω του κομμουνισμού.

Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917, οι αντιδραστικές τάξεις του στρατού έκαναν εκτεταμένη χρήση των Πρωτοκόλλων για να υποκινήσουν σφαγές των Εβραίων στη ρωσική επικράτεια. Σύντομα, δυτικοί αξιωματικοί και στρατιώτες που συμμετείχαν στους στρατούς των δυνάμεων που βοηθούσαν τους Λευκούς αλλά και Ρώσοι πρόσφυγες/φυγάδες έφεραν τα Πρωτόκολλα στη Δυτική Ευρώπη, όπου η έκδοση του Nilus χρησίμευσε ως βάση για πολλές μεταφράσεις, αρχής γενομένης από το 1920. Επιδίωκαν να υποδείξουν στους ιθύνοντες και τους λαούς των χωρών αυτών ότι βρισκόταν σε εξέλιξη μια παγκόσμια εβραϊκή συνωμοσία, η οποία θα προσβάλει και τους ίδιους.

Ωστόσο, αμέσως μετά την εμφάνισή τους στο Λονδίνο το 1920, ο Λισιέν Βολφ (Lucien Wolf) τα παρουσίασε ως προϊόν λογοκλοπής των Ζολί και Γκέτσε, σε ένα φυλλάδιο του Ισραηλιτικού Συμβουλίου των Αντιπροσώπων. Το επόμενο έτος, το 1921, η ιστορία της πλαστογραφίας δημοσιεύθηκε σε μια σειρά άρθρων στους Times του Λονδίνου από τον Φίλιπ Γκρέιβς (Philip Graves), ανταποκριτή της εφημερίδας στην Κωνσταντινούπολη. Ένα ολόκληρο βιβλίο που τεκμηρίωνε την πλαστογραφία δημοσιεύθηκε επίσης το ίδιο έτος στις Ηνωμένες Πολιτείες από τον Herman Bernstein (Η αλήθεια για τα «Πρωτόκολλα της Σιών». Επανέκδοση με μια εισαγωγή από τον Norman Cohn NY:. Ktav Publishing House, 1971).

Η σχετικά πρώιμη ανάδειξη της πλαστότητας των Πρωτοκόλλων δεν αναχαίτισε την εξαιρετικά «επιτυχημένη» πορεία τους. Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών έγιναν διεθνές μπεστ σέλερ στον Μεσοπόλεμο παρά τις αποδείξεις του Γκρέιβς για την πλαστότητά τους. Ο φόβος του κομμουνισμού συνδυασμένος με το στερεότυπο του εβραιομπολσεβικισμού και παλαιότερες θρησκευτικές αντισημιτικές αντιλήψεις έπαιξαν καθοριστικό ρόλο σε αυτό.

Αυτήν τη λογική της παγκόσμιας συνομωσίας των Εβραίων χρησιμοποίησε και ο Χίτλερ για να στηρίξει την ιδέα ότι του είχαν κηρύξει τον πόλεμο οι Εβραίοι και για να δικαιολογήσει την ιδέα του «απόλυτου εχθρού» που αποτελούσαν για την αρία φυλή, το τρίτο ράιχ και τελικά τον κόσμο. Μέσα από αυτήν τη λογική παρουσιαζόταν ο ίδιος ως «λυτρωτής» της Ευρώπης, και ως δημιουργός μιας «Νέας Ευρώπης» με ανθρώπους φυλετικά καθαρούς και υπανθρώπους, με δούλους και ελεύθερους, με έγκλειστους και μη, εμφανιζόταν ως διαμορφωτής ενός εφιαλτικού καινούργιου σύμπαντος.

Τα Πρωτόκολλα στην Ελλάδα

«Η εμφάνιση των Πρωτοκόλλων στην Ελλάδα συνδέεται με την υιοθέτηση από το κράτος της αντικομμουνιστικής καμπάνιας στα μέσα της δεκαετίας του 1920. Εξαρχής δηλαδή συνδέθηκαν τα Πρωτόκολλα με τον μύθο μιας «εβραιομπολσεβίκικης» αντεθνικής συνωμοσίας, όπως και σε άλλες χώρες. Άλλωστε ο «εισαγωγέας» τους, ο ιατροφιλόσοφος Αριστείδης Ανδρόνικος, υπηρέτησε στο ελληνικό προξενείο της Αγίας Πετρούπολης την επαναστατική περίοδο και επιστρέφοντας στην Ελλάδα πλασαρίστηκε ως ειδικός στα περί κομμουνισμού. Τα Πρωτόκολλα συνδέονται επίσης και με το πογκρόμ του Κάμπελ στη Θεσσαλονίκη το 1931, στο οποίο πρωτοστάτησε η εθνικιστική οργάνωση Ε.Ε.Ε., η οποία στηριζόταν στο προσφυγικό στοιχείο και είχε δεσμούς με τον βενιζελισμό. (Δημήτρης Ψαρράς, Συνέντευξη στο Θανάση Μήνα για το πλαστογράφημα της μισαλλοδοξίας, Χρόνος, 9, Ιανουάριος 2014, https://www.chronosmag.eu/index.php/e-ps-plsgf-sllex.html )

Στον ελληνικό χώρο η ταύτιση κομμουνισμού με τον εβραϊσμό οριοθετείται περίπου στο 1924-1925, όπου μεταφράζονται τα Πρωτόκολλα στη Θεσσαλονίκη και εκδίδεται το βιβλιαράκι Τι εστί μπολσεβικισμός του Αριστείδου Ανδρόνικου, τέως γενικού διευθυντή του ελληνικού προξενείου της Πετρούπολης. Πρόκειται για άρθρα, που σε πρώτη μορφή είχαν δημοσιευθεί στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος. Βασικό επιχείρημα που διατρέχει όλο το έργο είναι η ταύτιση του κομμουνισμού και ιδιαίτερα του μπολσεβικισμού με τον εβραϊσμό, γεγονός που αποδεικνύεται και εικονογραφικώς με την παράθεση πορτρέτων επιφανών μπολσεβίκων. Τότε συγκροτείται και η αντικομμουνιστική φιλολογία στην Ελλάδα.