Από τη Φασόντα στη Χάγη

Η μάχη της Άντουα. Ένα ισχυρό ιταλικό εκστρατευτικό σώμα νικήθηκε και καταστράφηκε από τους «απολίτιστους» Αιθίοπες (1896). Τελικά ήταν οι «λευκοί» ακατανίκητοι; Πηγή: www.nuttyhistory.com

Η μάχη της Άντουα. Ένα ισχυρό ιταλικό εκστρατευτικό σώμα νικήθηκε και καταστράφηκε από τους «απολίτιστους» Αιθίοπες (1896). Τελικά ήταν οι «λευκοί» ακατανίκητοι; Πηγή: www.nuttyhistory.com

Καθώς ο λαμπρός για την Ευρώπη 19ος αιώνας πλησίαζε προς το τέλος του, μια αλληλοδιαδοχή γεγονότων δημιούργησε φόβους και ανησυχίες για τη σταθερότητα του αποικιακού «εκπολιτιστικού» οικοδομήματος που μόλις είχαν ολοκληρώσει οι ισχυρές ευρωπαϊκές δυνάμεις. Τα γεγονότα ξεκίνησαν από την απόφαση των πλέον ισχυρών κρατών της εποχής, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας, να συντρίψουν την κυριότερη «εστία βαρβαρότητας» του τότε κόσμου: επρόκειτο για το «Κράτος του Μαχντί», προπύργιο του ισλαμισμού της εποχής που, για περισσότερα από δέκα χρόνια, αψηφούσε τους νόμους των «λευκών» και απαντούσε με το νόμο του Προφήτη στα κελεύσματα του «πολιτισμού».

Δύο ευρωπαϊκοί στρατοί, ένα γαλλικό σώμα προερχόμενο από τη δυτική Αφρική και ένα βρετανικό από την Αίγυπτο, ξεκίνησαν για να συντρίψουν τους «Δερβίσιδες» που κυριαρχούσαν στην περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται το Σουδάν. Οι Βρετανοί, ανεβαίνοντας τον Νείλο, έφθασαν πρώτοι στην πρωτεύουσα των ισλαμιστών, στο Ομντουρμάν (Χαρτούμ) όπου και κατατρόπωσαν, τον Σεπτέμβριο του 1898 τον στρατό των Πιστών. Ο θρίαμβος των ευρωπαϊκών όπλων ακύρωσε τις αμφιβολίες που είχε δημιουργήσει η Άντουα και πιστοποίησε την απόλυτη παντοδυναμία των «πολιτισμένων» απέναντι στους «απολίτιστους».

Λίγες εβδομάδες αργότερα, η ευφορία που είχε δημιουργήσει η συντριβή των «φανατικών» εξανεμίστηκε. Στις όχθες του Νείλου, σε ένα μικρό χωριό που τότε λεγόταν Φασόντα (σήμερα Κοντόκ), συναντήθηκαν τα εκστρατευτικά σώματα των Βρετανών με των Γάλλων. Η συνάντηση δεν ήταν φιλική. Για τη διανομή της υποσαχάριας Αφρικής επρόκειτο. Ακολούθησαν ημέρες μεγάλης έντασης ενώ στο Παρίσι και το Λονδίνο εκδηλώσεις πάθους και φανατισμού ζητούσαν από τις εκατέρωθεν κυβερνήσεις τους να προστατεύσουν την «εθνική τιμή». Ο πόλεμος μεταξύ Ευρωπαίων εμφανίστηκε πάλι ως μια δυνατότητα. Η φρίκη του Ομντουρμάν και των αποικιακών κατακτήσεων ήταν ίσως δυνατό να μεταφερθεί στην «επικράτεια του πολιτισμού», στα ευρωπαϊκά εδάφη.

Ομντουρμάν. Ο θάνατος των τελευταίων Πιστών. Πηγή: www.britishbattles.com/omdurman . Η μάχη αυτή υπήρξε ο απόλυτος θρίαμβος των ευρωπαϊκών όπλων απέναντι σε μη-ευρωπαίους. Από τους 60.000 στρατιώτες του Χαλίφη 11.000 σκοτώθηκαν στη μάχη και 16.000 τραυματίστηκαν. Άγγλοι και Αιγύπτιοι δεν είχαν ούτε 500 εκτός μάχης. Δεν ήταν ένας «πολιτισμένος» θρίαμβος. Ο μετέπειτα Λόρδος Κίτσενερ, άφησε τους τραυματίες του εχθρού να πεθάνουν στην έρημο ενώ λεηλάτησε το Χαρτούμ και θανάτωσε πολλούς από τους κατοίκους του.

Ομντουρμάν. Ο θάνατος των τελευταίων Πιστών. Πηγή: www.britishbattles.com/omdurman . Η μάχη αυτή υπήρξε ο απόλυτος θρίαμβος των ευρωπαϊκών όπλων απέναντι σε μη-ευρωπαίους. Από τους 60.000 στρατιώτες του Χαλίφη 11.000 σκοτώθηκαν στη μάχη και 16.000 τραυματίστηκαν. Άγγλοι και Αιγύπτιοι δεν είχαν ούτε 500 εκτός μάχης. Δεν ήταν ένας «πολιτισμένος» θρίαμβος. Ο μετέπειτα Λόρδος Κίτσενερ, άφησε τους τραυματίες του εχθρού να πεθάνουν στην έρημο ενώ λεηλάτησε το Χαρτούμ και θανάτωσε πολλούς από τους κατοίκους του.

«Προχωράτε! Μαρσάν!». Ο Βρετανός στρατηγός Τζον Μπουλ απευθύνεται στον Γάλλο ταγματάρχη Μαρσάν: «Ελάτε καθηγητή. Κάνατε ένα πολύ ωραίο επιστημονικό ταξίδι! Εγώ από τη μεριά μου συνέτριψα τους Δερβίσηδες – ευτυχώς για εσάς. Τώρα σας ζητώ να μαζέψετε τις σημαίες σας και να πάτε σπίτι...». Πηγή : www.mideastcartoonhistory.com/fashoda incident .

«Προχωράτε! Μαρσάν!». Ο Βρετανός στρατηγός Τζον Μπουλ απευθύνεται στον Γάλλο ταγματάρχη Μαρσάν: «Ελάτε καθηγητή. Κάνατε ένα πολύ ωραίο επιστημονικό ταξίδι! Εγώ από τη μεριά μου συνέτριψα τους Δερβίσηδες – ευτυχώς για εσάς. Τώρα σας ζητώ να μαζέψετε τις σημαίες σας και να πάτε σπίτι…». Πηγή : www.mideastcartoonhistory.com/fashoda incident .