Σοσιαλδημοκρατία

Παρίσι 1889. Ο χώρος της Έκθεσης και ο Πύργος του Άϊφελ. Πηγή: https://www.famous-places.com/eiffel-tower-history/

Παρίσι 1889. Ο χώρος της Έκθεσης και ο Πύργος του Άϊφελ. Πηγή: https://www.famous-places.com/eiffel-tower-history/

Ο φόβος για εσωτερικές αναταρραχές ανάλογες με εκείνες που συντάραξαν την ήπειρο στα 1830 και στα 1848, αντιμετωπίστηκε με πολιτικές διαδρομές. Στα 1889, στο εορταστικό, με την έννοια του αρχαίου θριάμβου, Παρίσι, έγιναν οι κατάλληλες προσαρμογές. Η γαλλική πρωτεύουσα με μοναδική λαμπρότητα γιόρταζε τα εκατό χρόνια από τη Γαλλική Επανάσταση, την ολοκλήρωση της κατάκτησης της Ινδοκίνας και την Παγκόσμια Έκθεση που παρουσίαζε – κάτω από την σκέπη του επί τούτου κατασκευασμένου Πύργου του Άιφελ – τα επιτεύγματα της γαλλικής βιομηχανίας. Σε αυτήν την πόλη, σε αυτήν την εποχή, στο πλαίσιο των πολυποίκιλων εκδηλώσεων, πραγματοποιήθηκε το ιδρυτικό συνέδριο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, της Δεύτερης, όπως έγινε γνωστή. Σε αντίθεση με την πρώτη Διεθνή των Εργατών (1864), η δεύτερη δεν είχε ως βασικό σύνθημα την Πάλη των Τάξεων. Η κεντρική πολιτική θέση κτιζόταν πάνω στην ιδέα της Προόδου, η οποία θα μπορούσε επάξια να υποκαταστήσει την αναγγελία μιας ανελέητης σύγκρουσης κοινωνικής τάξης με κοινωνική τάξη.

Το υπόβαθρο της πολιτικής αυτής μεταβολής ήταν η απλή ιδέα της πλέον δίκαιης κατανομής των ωφελημάτων που έφερνε στις μητροπόλεις της Ευρώπης ή κάτω από τον έλεγχό τους εξάπλωση του καπιταλιστικού συστήματος στα πέρατα της οικουμένης. Όλοι θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τον μόχθο και την καταστροφή των παραδοσιακών τρόπων ζωής στον πλανήτη. Η ιδέα άρεσε και η διεκδίκηση πήρε τη θέση της σύγκρουσης για κοινωνική ανατροπή στο εργατικό κίνημα.

Τελικά την κοινωνική σύγκρουση την απέτρεψε μάλλον η ευχέρεια των εργατικών στρωμάτων και των ξεριζωμένων αγροτών της Ευρώπης να μεταναστεύουν. Όχι προς τις κατακτημένες χώρες του ύστερου αποικισμού, όπως θα περίμενε κανείς. Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού οι Η.Π.Α. έδιναν περισσότερες υποσχέσεις. Οπωσδήποτε όμως μέσα στο γενικό κλίμα της Ωραίας Εποχής, η Σοσιαλδημοκρατία και οι περί Προόδου θέσης της έγιναν κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα.