Προπαγάνδα και Πόλεμος

Ο αρχικός ενθουσιασμός για τον πόλεμο, γρήγορα έδωσε τη σειρά του στην ανησυχία, αφού η πολεμική αναμέτρηση δεν θα ήταν τελικά σύντομη και νικηφόρα όπως όλες οι πλευρές ισχυρίζονταν. Στη διαδικασία εμψύχωσης του λαϊκού αισθήματος η προπαγάνδα έπαιξε τεράστιο ρόλο. Με τις νέες τεχνικές της φωτογραφίας και του κινηματογράφου, ο λαός έπρεπε να μάθει να υποστηρίζει με πάθος τον πόλεμο και να πιστεύει στη νίκη.

Πλήθη ζητωκραυγάζουν την κήρυξη του πολέμου στην πλατεία Τραφάλγκαρ (Trafalgar suare) του Λονδίνου στις 4 Αυγούστου του 1914. Πηγή: Hulton archive/Getty.

Πλήθη ζητωκραυγάζουν την κήρυξη του πολέμου στην πλατεία Τραφάλγκαρ (Trafalgar suare) του Λονδίνου στις 4 Αυγούστου του 1914. Πηγή: Hulton archive/Getty.

Η δύναμη της αποτύπωσης στην «εικόνα», στη φωτογραφία, ήταν το νέο όπλο στην προπαγανδιστική μηχανή της παγκόσμιας σύρραξης. Η ρεαλιστική ειλικρίνεια της αποτύπωσης της στιγμής μετέφερε σε όλους τη μαγεία του πολέμου. Φωτογραφίες και κινηματογραφικές λήψεις που έδειχναν ενθουσιασμένους νέους να ξεκινούν τραγουδώντας για το Μέτωπο, εικόνες από τα πολεμικά εργοστάσια, στρατιωτικές παρελάσεις και διαδηλώσεις υπέρ του πολέμου. Φυσικά στη λογοκριμένη πραγματικότητα της εποχής, δεν υπήρχαν λήψεις ή φωτογραφίες από τις εκατόμβες των θυμάτων στα πεδία των μαχών ή όπου αυτό γινόταν παρουσιαζόταν με τέτοιο τρόπο ώστε ν’ αναδείξει τη βαρβαρότητα των αντιπάλων και να δικαιώσει τις πολεμικές θυσίες της πατρίδας (βλέπε φωτογραφίες θυμάτων από τα χημικά αέρια).

Η πολεμική προσπάθεια στα μετόπισθεν. Γυναίκες εργάτριες σε πολεμικό εργοστάσιο στη Βρετανία. Με τον ίδιο τρόπο που θα μπορούσαν να κρατούν το μωρό τους, κρατούν τις οβίδες πυροβολικού. Πηγή: Αυτοκρατορικό Μουσείο Πολέμου του Λονδίνου (Imperial War Museum).

Η πολεμική προσπάθεια στα μετόπισθεν. Γυναίκες εργάτριες σε πολεμικό εργοστάσιο στη Βρετανία. Με τον ίδιο τρόπο που θα μπορούσαν να κρατούν το μωρό τους, κρατούν τις οβίδες πυροβολικού.
Πηγή: Αυτοκρατορικό Μουσείο Πολέμου του Λονδίνου (Imperial War Museum).

Γερμανοί ζητωκραυγάζουν για την κήρυξη του πολέμου στην Ούντερ Ντεν Λίντεν (Unter den Linden) στο Βερολίνο. Πηγή: Αυτοκρατορικό Μουσείο Πολέμου του Λονδίνου (Imperial War Museum).

Γερμανοί ζητωκραυγάζουν για την κήρυξη του πολέμου στην Ούντερ Ντεν Λίντεν (Unter den Linden) στο Βερολίνο. Πηγή: Αυτοκρατορικό Μουσείο Πολέμου του Λονδίνου (Imperial War Museum).

Ο πόλεμος είναι υπόθεση όλων. Παιδιά με στολές των Κεντρικών Δυνάμεων.

Ο πόλεμος είναι υπόθεση όλων. Παιδιά με στολές των Κεντρικών Δυνάμεων.

Προπαγανδιστικές αφίσες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Προπαγανδιστικές αφίσες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.