Τέχνες και πόλεμος: ανάμεσα στην καταγγελία και την αποδοχή

Ο παγκόσμιος πόλεμος επηρέασε βαθιά την έκφραση των ανθρώπων, τον πολιτισμό, την τέχνη. Πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά; Ο τρόπος όμως της αποτύπωσης της φρικτής πραγματικότητας δεν ήταν κάτι το δεδομένο. Η σκληρή καταγγελία των όσων έζησαν οι άνθρωποι στα χαρακώματα, συνοδεύτηκε και από ένα είδος εξοικείωσης με τις συνθήκες των καιρών. Μην ξεχνάμε ότι για πολλούς από τους Παλαιούς Πολεμιστές, τους βετεράνους του πολέμου, η σκοτεινή εμπειρία τους στο μέτωπο ήταν το κλειδί για την επανένταξή τους στην κοινωνική ζωή.

Η λογοτεχνία.  Ξεχωρίζουμε τα:

pagosmios09 pagosmios10Ουδέν νεώτερο από το δυτικό μέτωπο (Im Westen nichts Neues) του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ. Αντιπολεμικό μυθιστόρημα που μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο.


«Είμαι νέος, μόλις έκλεισα τα 20· από τη ζωή δεν ξέρω παρά μόνο την απελπισία, το θάνατο, το φόβο και μια αλυσίδα από ανόητες επιπολαιότητες, πάνω από μια άβυσσο πόνων και θλίψεων. Βλέπω λαούς να ορμούν σε άλλους λαούς, να σκοτώνουν και να σκοτώνονται, χωρίς ούτε κι εκείνοι να ξέρουν το γιατί, υπακούοντας σ΄ αυτούς που τους στέλνουν, χωρίς συναίσθηση του κινδύνου ή της ευθύνης τους.»

Το βιβλίο Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο, μεταφέρθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία και στον κινηματογράφο.

pagosmios11Η ζωή εν τάφω, του Στρατή Μυριβήλη. Το βιβλίο αναφέρεται στη συμμετοχή των ελληνικών δυνάμεων στο Μακεδονικό μέτωπο κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.


«Η Ρόδα του Πολέμου. Τη βλέπουμε, μιλιούνια άνθρωποι, που ξεπροβάλλει μες από το μουχλιασμένο χάος και μυρίζει και τρίζει σπαραχτικά σα μαγγανοπήγαδο θεόρατο… Είναι ένα τεράστιο ζο με δόντια σιδερένια, μασά με απάθεια τη σπαρταριστή ανθρώπινη σάρκα. Όλο φρέσκια, ανθισμένη σάρκα».