Aποικίες

ap01

Η ευρωπαϊκή «γαλήνη» της Ωραίας Εποχής (Belle epoque). Ο εκτός Ευρώπης κόσμος πόσο “γαλήνιος” μπορούσε να είναι την ίδια εποχή;

Στην αυγή του κόσμου που εμείς γνωρίζουμε, οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις οδήγησαν σε μεγάλες ανατροπές. Στη δύση της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης, στα 1873, μια μεγάλη οικονομική κρίση κλόνισε την καπιταλιστική οικοδόμηση του κόσμου. Η τελευταία ήταν τότε ένα περιορισμένο, γεωγραφικά, φαινόμενο. Περιοριζόταν σε ένα τμήμα της Ευρώπης, το δυτικό, και στη βόρεια Αμερική. Για την έξοδο από την κρίση, η λύση που επιλέχθηκε ήταν η εξάπλωση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής σε ολόκληρη την οικουμένη.

Οι ισχυρές δυνάμεις της Ευρώπης ανέλαβαν ετούτο το έργο. Είχαν όλες τις δυνατότητες γι’ αυτό. Διέθεταν ισχυρούς στρατούς και στόλους, εξελιγμένο διοικητικό σύστημα ικανό να οργανώσει με βάση τις νέες επιταγές οποιαδήποτε κοινωνία, καθώς και αυτό που συνοπτικά ονομάζουμε πολιτισμό: εκπαιδευτικό σύστημα, σύστημα απονομής δικαιοσύνης, συγκεκριμένο σύστημα συμπεριφορών και τρόπου ζωής. Αυτά, στο όνομα της νέας οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης του κόσμου έπρεπε να επιβληθούν παντού, σε βάρος των παλαιών των παραδοσιακών πολιτιστικών σχημάτων, του παραδοσιακού τρόπου ζωής των εκτός καπιταλιστικού κόσμου κοινωνιών.

Η ολοκλήρωση της εξάπλωσης των ευρωπαϊκών δυνάμεων σε αυτό που συμβατικά ονομάστηκε «ύστερος αποικισμός» ολοκληρώθηκε σε λίγα μόλις χρόνια. Στους Ευρωπαίους, πλούσιους και λιγότερο πλούσιους ετούτη η κυριαρχία έφερε άνεση και ευμάρεια, η περίοδος συμβατικά ονομάστηκε «Ωραία Εποχή»  (Belle Epoque) και υπήρξε έκτοτε αντικείμενο νοσταλγίας στον μετέπειτα περιπετειώδη βίο της Γηραιάς Ηπείρου.

 

Στο όνομα του πολιτισμού

Η ύστερη αποικιακή εξάπλωση της Ευρώπης έγινε στο όνομα του πολιτισμού. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις κατακτούσαν τον κόσμο με σκοπό να τον εντάξουν στη σύγχρονη εποχή, να τον εκπολιτίσουν, να τον κάνουν δηλαδή να μοιάζει με το ευρωπαϊκό πρότυπο…

Διαβάστε Περισσότερα…


Η αιώνια καταδίκη

Τελικά, μέσα σε πολύ λίγα χρόνια οι «γκρίζες ζώνες» χάθηκαν από τους χάρτες της Αφρικής. Η Μαύρη Ήπειρος είχε εξερευνηθεί πλέον ως την τελευταία της κρυμμένη γωνιά. Ταυτόχρονα είχε κατακτηθεί. Τους εξερευνητές τους διαδέχθηκαν οι ιεραπόστολοι και μαζί τους…

Διαβάστε Περισσότερα…



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Gann Lewis, Duignan Peter, Colonialism in Africa, 1870-1960, Cambridge U.P., 1969-1975.
    Κλασική ιστορία του ευρωπαϊκού αποικισμού στην Αφρική σε πέντε τόμους. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το θέμα μας παρουσιάζει ο τρίτος τόμος που πραγματεύεται τις επιπτώσεις του αποικισμού στις αφρικανικές κοινωνίες.
  • Adu Boahen, African Perspectives on Colonialism, John Hopkins U.P., 1989 (133 σελίδες).
    Θεώρηση του ευρωπαϊκού αποικισμού της Αφρικής (1880-1900) από την άλλη πλευρά του λόφου.
  • Fieldhouse D.K., Colonialism, 1870-1945. An Introduction, Macmillan Press, 1983  (151 σελίδες)
    Εύκολο εγχειρίδιο για τον ύστερο ευρωπαϊκό αποικισμό.
 ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ