Νέα Ιερά  – Λατρεία νεκρών

Το  σερβικό μνημείο στο συμμαχικό νεκροταφείο του Ζεϊτενλίκ στη Θεσσαλονίκη.

Το σερβικό μνημείο στο συμμαχικό νεκροταφείο του Ζεϊτενλίκ στη Θεσσαλονίκη. Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Zeitenlik

Στην προσπάθεια των εμπλεκομένων κρατών να δικαιολογήσουν τη θυσία των νέων τους, εκατοντάδες μνημεία κατασκευάστηκαν επιτρέποντας στα έθνη τη διαχείριση της μνήμης των νεκρών. Κράτη, όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία απέκτησαν την εθνική τους συνείδηση μέσα από τα χιλιάδες θύματα που κατέγραψαν στον Μεγάλο Πόλεμο. Η μάχη της Καλλίπολης τον Μάιο του 1915, μια στρατιωτική εκστρατεία που ουσιαστικά δεν είχε λόγους διεξαγωγής, στοίχισε σχεδόν 200.000 ζωές στις εμπλεκόμενες χώρες. Οι Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί, ως μέλη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας πλήρωσαν βαρύτατο φόρο αίματος μετρώντας περισσότερους από 16.000 νεκρούς. Η δημιουργία τεράστιων ταφικών μνημείων, οδήγησε τόσο τους Αυστραλούς όσο και τους Νεοζηλανδούς στη απότιση ύψιστου σεβασμού στους νέους τους που οδηγήθηκαν στο θάνατο. Τα μνημεία των ANZAC (ακρώνυμο του Australian and New Zealand Army Corps) όπως έχουν ονομαστεί τα δεκάδες νεκροταφεία και μνημειακά σύμβολα των Αυστραλών και Νεοζηλανδών, κυρίως στη χερσόνησο της Καλλίπολης, δείχνουν και την εθνική προσπάθεια ηρωοποίησης των ανώνυμων πεσόντων στρατιωτών. Αποτελούν δηλαδή τη συλλογική αντιπροσώπευση ενός έθνους που συμμετείχε σ’ έναν πόλεμο παγκοσμίων διαστάσεων.

Τα μνημεία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου διακρίνονται για την προσπάθεια αποτύπωσης του μεγάλου αριθμού των θυμάτων σε όλα τα πολεμικά μέτωπα. Στη Θεσσαλονίκη ένα άλλο περιφερειακό θέατρο του Μεγάλου Πολέμου, η δημιουργία του συμμαχικού νεκροταφείου στο Ζεϊτενλίκ (στην οδό Λαγκαδά), στη δυτική πλευρά της πόλης, θα αποτελέσει την προσπάθεια απότισης φόρου τιμής στους χιλιάδες νεκρούς του Μακεδονικού Μετώπου που προέρχονταν από διάφορες χώρες και ηπείρους της υδρογείου. Πιο χαρακτηριστικό το σερβικό μνημείο για τους Σέρβους στρατιώτες οι οποίοι έπεσαν νεκροί προσπαθώντας να επιστρέψουν στην πατρίδα τους που βρισκόταν υπό κατοχή. Οι χιλιάδες σταυροί ή οι ταφόπλακες ανάμεσα σε περιποιημένες εκτάσεις με χορτάρι, παρουσιάζουν το μέγεθος της ανθρωποθυσίας αλλά παράλληλα και την αναγνώριση αυτού του γεγονότος από τους ζωντανούς.

Συμμαχικό νεκροταφείο στη Λίμνη της Δοϊράνης.

Συμμαχικό νεκροταφείο στη Λίμνη της Δοϊράνης. Πηγή: Υπηρεσία μνημείων-κοιμητηρίων βρετανικής κοινοπολιτείας.