Η διαλογή (selection)

Δύο παιδιά στο γκέτο του Κάουνας (Κόβνο-Kovno), στη Λιθουανία. Φωτογραφικό αρχείο του Yad Vashem, 4789. Πηγή: https://vilnews.com/2012/12

Δύο παιδιά στο γκέτο του Κάουνας (Κόβνο-Kovno), στη Λιθουανία. Φωτογραφικό αρχείο του Yad Vashem, 4789.
Πηγή: https://vilnews.com/2012/12

Στο ανατολικό μέτωπο στα γκέτο του Κάουνας (Kaunas) ή του Μπέρντιτσεφ (Berdichev) πρωτο-εφαρμόστηκε η «διαλογή» (selection), μία διαδικασία που θα δούμε να εφαρμόζεται αργότερα και εκτεταμένα στα στρατόπεδα του θανάτου. Οι διοικητές των γκέτο επέλεγαν τους ανθρώπους που θεωρούνταν κατάλληλοι προς εργασία και οι οποίοι έτσι απέφευγαν για λίγο το θάνατο. Ωστόσο στην διαλογή συχνά δεν ακολουθούνταν ενιαία κριτήρια. Έτσι, κάποιοι εργάτες και οι οικογένειές τους παρέμεναν για λίγο ακόμη ζωντανοί, ενώ άλλοι δολοφονούνταν, ανεξάρτητα από το αν πληρούσαν ή όχι τις προϋποθέσεις.

Η ναζιστική πολιτική της οικονομικής απομύζησης επέβαλε τη διατήρηση ενός αριθμού εργατών, ωστόσο, πολύ γρήγορα, όταν άρχισαν οι μαζικές δολοφονίες, η οικονομική εκμετάλλευση των εβραϊκών πληθυσμών και με τη μορφή της δουλικής εργασίας δεν θεωρήθηκε σημαντική. Οι ναζί αξιωματούχοι αντιμετώπιζαν τους Εβραίους της σοβιετικής επικράτειας ως δυνάμει επικίνδυνους για την ασφάλεια, ως «άχρηστα στόματα» ή ως τα απομεινάρια μια αφόρητης κατάστασης που έπρεπε να αλλάξει. Όπως σημειώνει ο Κρίστοφερ Μπράουνινγκ (Christopher Browning) για τους Γερμανούς αξιωματούχους, το ερώτημα δεν ήταν αν πρέπει να σκοτώσουν τους Εβραίους, αλλά γιατί δεν πρέπει να τους σκοτώσουν;

Ωστόσο, οι μεγάλες ανάγκες για καταναγκαστική εργασία παρέμεναν μεγάλες και τα προβλήματα ανέκυψαν από τη χρήση ειδικευμένων Εβραίων εργατών για τις ανάγκες της Βέρμαχτ και για τα φιλόδοξα βιομηχανικά σχέδια των ίδιων των SS. Η Βέρμαχτ εξέφρασε δυναμικά την αντίθεσή της το Σεπτέμβριο 1942. Ο στρατηγός Kurt Von Gienath (Κουρτ Φον Γκίναθ), διοικητής των γερμανικών δυνάμεων στο γενικό κυβερνείο ανέλυε τον ζωτικό ρόλο των ειδικευμένων Εβραίων εργατών και τις ελλείψεις που θα προκαλούσε η θανάτωσή τους. Ο Χίμλερ απάντησε στις 9 Οκτωβρίου 1942: «Έχω δώσει διαταγές όλοι όσοι εργάζονται σε εργαστήρια ένδυσης […] να μεταφερθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. […]. Η Βέρμαχτ θα στείλει τις παραγγελίες της σε μας». Η «Τελική Λύση» δεν είχε επιστροφή…

Ντοκιμαντέρ

Auschwitz: The Nazis and the Final Solution, (2005)

TV Mini-Series, 285 min, BBC